سلامت روان افراد مبتلا به کووید-19:

 یکی از مهمترین اختلالات روانشناختی که میتواند به سلامت روان بیماران مبتلا به کووید-19 آسیب وارد نماید اختلال استرس پس از سانحه است . در صورت عدم کنترل این اختلال روانشناختی، ممکن است در افراد بیمار آسیبهای دائمی مثل هجوم خاطره های مزاحم(memories intrusive ) ، رفتارهای اجتنابی ، تحریک پذیری و کرختی هیجان (numbing emotional ) را در پی داشته باشد . اختلال استرس پس از سانحه یک مشکل روانشناختی مرتبط با استرس است و در افرادی که وضیعت تهدید کننده زندگی را تجربه میکند به وجود می آید . بر اساس منابع موجود، تجربه بیماریهای فیزیکی تهدید کننده زندگی مثل کووید19 میتواند به عنوان یک علت بروز نشانه های اختلال استرس پس از سانحه باشد .

 اختلال  خواب از دیگر مشکلات افراد مبتلا به کووید- 19 میباشد که ممکن است در بخشهای ایزوله ، یا قرنطینه برای این افراد روی دهد. نتایج تحقیقی در چین در طی انتشار بیماری کووید-61 که در شهر ووهان انجام شده نشان میدهد شاخص کیفت خواب در این بیماران به شدت کاهش پیدا میکند .

 از دیگر اختلالات روانشناختی مهم که میتواند در سلامت روان بیماران مبتلا به کووید-19 آسیب ایجاد کند اختلال اضطراب و افسردگی است. 

سلامت روان افراد در قرنطینه با کوید-19:

در طول انتشار بیماری کووید-19 ،قرنطینه رایجترین و بهترین استراتژی ممانعت از انتشار بیماری بهشمار میرود . تعریف قرنطینه از ایزوله کردن به طور کامل متفاوت است زیرا ایزوله کردن به معنای جداسازی افرادی که بیماری واگیردار آنها تشخیص داده شده و باید از افرادی که بیمار نیستند مجزا گردند درحالیکه در طی روند قرنطینه، با توجه به شرایط محیط و همچنین نوع بیماری عفونی منتشر شده ممکن است به سلامت روان افراد آسیب وارد شده و برخی از اختلالات روانشناختی در افراد در قرنطینه بروز نمایند . در این میان نکته قابل تامل این است که علائم استرس پس از حادثه در میان کودکان قرنطینه شده حدود چهار برابر بیشتر از کودکان قرنطینه نشده میباشد . افسردگی از دیگر نشانه های اختلال در سلامت روان افراد و پرسنل بیمارستانی بعد از قرنطینه است.

بیشترین محرکهای ایجاد استرس و عامل ایجاد کننده اختلالات روانشناختی در افراد در حال قرنطینه به دلیل بیماری کووید-19 ترس از  آلوده کردن دیگران، دوره طولانی قرنطینه، حمایتهای ناکافی و عدم دسترسی به مراقبتهای پزشکی و مواد غذایی کافی و در نهایت خستگی و بیحوصله گی ناشی از قرنطینه و ایزوله شدن گزارش شده است. 

سلامت روان کارکنان مراقبت های بهداشتي و درماني:

کارکنان مراقبت های بهداشتی و درمانی از برخی از اختلالات روانشناختی مضر همچون اضطراب، ترس و استرس برچسب زنی رنج میبرند که میتواند کیفیت فعالیت و خدمت رسانی آنها را به شدت تحت تاثیر قرار دهد .

در یک بررسی دیگر که بر روی پزشکان و پرستاران بیمارستانی در ووهان چین در طی انتشار بیماری کووید19 انجام شده نشان میدهد که کارکنان مراقبت های پزشکی درجه بالایی از علائم افسردگی ، اضطراب ، بی خوابی  را تجربه میکنند. نکته قابل تامل اینکه یکی از دلایل بروز این اختلالات روانشناختی این است که اعضای خانواده نمیتوانند با عزیزانشان که در مراکز بهداشتی و درمانی فعالیت دارند در تماس باشند. زیرا ممکن است کارکنان مراقبتهای بهداشتی و درمانی تجربه ترس را به دلیل انتشار ویروس به اعضای خانواده خود نشان داده و نگرانی شدیدی را در مورد انتقال بیماری به اعضای خانوده خود تجربه نمایند.

سلامت روان دانش آموزان و دانشجویان تعطیلی مدارس و قرنطینه خانگی 

یافته های تحقیقات نشان میدهند کودکان و نوجوانان، زمانی که در تعطیلات آخر هفته یا تابستانی هستند کمتر فعالیت فیزیکی انجام داده، الگوی خواب شان آسیب دیده و کمتر از رژیم غذایی مناسب پیروی میکنند .

این پدیده زمانی که که بچه ها در خانه محدود شوند و فعالیت خارج از منزل نداشته باشند تشدید مییابد. از طرفی به وجود آمدن محرک های استرس زا در منزل مانند ترس طولانی مدت از مبتلا شدن به کووید-19 ،افکار ناخوشایند و کسالت، کمبود ارتباط با همکلاسیها، دوستان و معلمان، کمبود فضای مناسب در خانه و در مواردی مشکلات مالی و اقتصادی والدین می تواند اثرات ماندگار بر روی سلامت روان کودکان و نوجوانان داشته باشد و آنها قطعا علائم روانشناختی شدیدتری مثل اختلال استرس حاد، اختلال سازگاری  را از خود نشان خواهند داد. 

 از مهم ترین دلایل ایجاد اضطراب در بین دانشجویان، نگرانی از تأثیر ویروس کووید-19 بر روی آینده تحصیلی، وضیعت شغلی آینده و کاهش ارتباطات اجتماعی است. همچنین عامل اضطراب در برخی از دانشجویان ممکن است مشکل در تامین شهریه دانشگاه به دلیل از دست دادن منابع مالی ناشی از بیکاری و از دست دادن شغل افراد باشد. بر این اساس داشتن درآمد ثابت خانواده و زندگی در مناطق شهری و البته زندگی در کنار خانواده از مهم ترین عوامل کاهش اضطراب در بین دانشجویان به شمار میرود. 

 سلامت روان مادران باردار

شیوع کووید-19 یکی از عواملی است که میتواند باعث افزایش سطح اضطراب و استرس در زنان باردار شود.

 بر اساس یافته های مطالعات، افزایش سطح نگرانی و استرس در طی حاملگی باعث افزایش مسمویت بارداری، افسردگی بارداری، میزان تهوع و استفراغ در دوران بارداری، زایمان زودرس،تولد نوزاد کم وزن  میگردد. 

طرح فاصله گذاری اجتماعی و برخی محدودیتهای تردد و قرنطینهای از دلایل اصلی است که میزان اضطراب و نگرانی را در اغلب مادران باردار در طی انتشار بیماری کووید-19 افزایش میدهد. از طرفی مادران باردار که نیاز به حمایتهای عاطفی بیشتری دارند ممکن است به دلیل محدودیتهای اعمال شده به دلیل شیوع ویروس کووید-19 این حمایتها را به دلیل کاهش ارتباط با خویشاوندان خود از دست بدهند. همچنین به دلیل تشدید و استفاده زیاد از مواد بهداشتی و شوینده ها امکان مسمویت در این افراد افزایش مییابد. حتی در مواردی برخی از مادران باردار به دلیل ترس از ابتلا به کووید-19 ممکن است برای پیگیری وضیعت خود و جنین به متخصص مربوطه مراجعه ننماید. از این رو در مواردی گزارش شده است که به دلیل نگرانیها و اضطراب بیش از اندازه، برخی از مادران باردار خواستار ختم بارداری و سزارین انتخابی هستند. نهایتا، برخی از مادران باردار نگران فرزندان خود پس از زایمان برای غربالگری و واکسیناسیون در شرایط شیوع بیماری کووید-61 میباشند .

 سلامت روان عموم مردم جامعه

 با توجه به این موضوع که  در طی گسترش کووید-19ماندن افراد مختلف جامعه در منزل (فاصلهگذاری اجتماعی) رایجترین و بهترین استراتژی ممانعت از انتشار بیماری به شمار میرود. بر این اساس با توجه به ماندن افراد در خانه ممکن است اختلالات مختلف روانشناختی در بین افراد مختلف خانواده مشاهده گردد. اختلال  خواب با افزایش اضطراب و استرس در این افراد مرتبط بوده که میتوان با حمایتهای اجتماعی مناسب سبب بهبود کیفیت خواب در این بیماران شد. مطالعات سطوح بالایی از نشانه های استرس پس از سانحه را در جامعه گزارش کرده اند.

در این میان بهنظر میرسد برخی از فاکتورها که در بروز علائم روانشناختی در عموم مردم تاثیر گذار باشند میتوان به نگرانی در ارتباط با خطر ابتلای بیماری، وضیعت آینده شغلی و منابع درآمدزایی افراد و خانواده ها و همچنین دوران طولانی قرنطینگی خانگی اشاره نمود.